Цагаан толгойн хувилбарууд
Монгол бичигт тулгуурлан зохиогдсон цагаан толгой нь тухайн монгол хэлний аялгуу бүрд тохирсон дуудлагын онцлог, онцгой дуудлага хөгийг тусгай галиглан бичиглэх зорилгоор зохиогдсон байдаг. Мөн манж хэлийг тэмдэглэх зорилгоор монгол бичгээс санаа авч Манж бичгийг зохиосон байдаг. Цагаан толгойн хувилбаруудыг дурдвал:- Тод бичиг - Зая Бандида Намхайжамцын зохиосон ойрад аялгуунд тулгуурласан цагаан толгой.
- Вагиндрагийн үсэг - Буриад аялгуунд ойртуулж буриад аялгууны онцлогийг тэмдэглэх зорилгоор зохиосон цагаан толгой.
- Манж бичиг - Манж хэлийг тэмдэглэх зорилгоор 1599 онд Манжийн хаан Нурхачын зарлигаар зохиогдсон цагаан толгой. Монгол бичгээс ялгаатай нь үсгийн нуруунд дусал, бинт нэмсэн байдаг.
- Эвэнк бичиг - Эвэнк хэлийг тэмдэглэхэд ашигладаг цагаан толгой бөгөөд Манж бичгээс санаа авсан байдаг.
- Галиг үсэг (Али-Гали) - Монгол бичгийн галиг үсэг болох Али-Гали-г Аюуш Гүүш зохиосон.
Юникод
1800
᠀
Birga
|
1801
᠁
Ellipsis
|
1802
᠂
Comma
|
1803
᠃
Full Stop
|
1804
᠄
Colon
|
1805
᠅
Four Dots
|
1806
᠆
Todo Soft Hyphen
|
1807
᠇
Sibe Syllable Boundary Marker
|
1808
᠈
Manchu Comma
|
1809
᠉
Manchu Full Stop
|
180A
᠊
Nirugu
|
180B
᠋
Free Variation Selector One
|
180C
᠌
Free Variation Selector Two
|
180D
᠍
Free Variation Selector Three
|
180E
Vowel Separator
|
|
1810
᠐
Zero
|
1811
᠑
One
|
1812
᠒
Two
|
1813
᠓
Three
|
1814
᠔
Four
|
1815
᠕
Five
|
1816
᠖
Six
|
1817
᠗
Seven
|
1818
᠘
Eight
|
1819
᠙
Nine
|
||||||
1820
ᠠ
A
|
1821
ᠡ
E
|
1822
ᠢ
I
|
1823
ᠣ
O
|
1824
ᠤ
U
|
1825
ᠥ
Oe
|
1826
ᠦ
Ue
|
1827
ᠧ
Ee
|
1828
ᠨ
Na
|
1829
ᠩ
Ang
|
182A
ᠪ
Ba
|
182B
ᠫ
Pa
|
182C
ᠬ
Qa
|
182D
ᠭ
Ga
|
182E
ᠮ
Ma
|
182F
ᠯ
La
|
1830
ᠰ
Sa
|
1831
ᠱ
Sha
|
1832
ᠲ
Ta
|
1833
ᠳ
Da
|
1834
ᠴ
Cha
|
1835
ᠵ
Ja
|
1836
ᠶ
Ya
|
1837
ᠷ
Ra
|
1838
ᠸ
Wa
|
1839
ᠹ
Fa
|
183A
ᠺ
Ka
|
183B
ᠻ
Kha
|
183C
ᠼ
Tsa
|
183D
ᠽ
Za
|
183E
ᠾ
Haa
|
183F
ᠿ
Zra
|
1840
ᡀ
Lha
|
1841
ᡁ
Zhi
|
1842
ᡂ
Chi
|
1843
ᡃ
Todo Long Vowel Sign
|
1844
ᡄ
Todo E
|
1845
ᡅ
Todo I
|
1846
ᡆ
Todo O
|
1847
ᡇ
Todo U
|
1848
ᡈ
Todo Oe
|
1849
ᡉ
Todo Ue
|
184A
ᡊ
Todo Ang
|
184B
ᡋ
Todo Ba
|
184C
ᡌ
Todo Pa
|
184D
ᡍ
Todo Qa
|
184E
ᡎ
Todo Ga
|
184F
ᡏ
Todo Ma
|
1850
ᡐ
Todo Ta
|
1851
ᡑ
Todo Da
|
1852
ᡒ
Todo Cha
|
1853
ᡓ
Todo Ja
|
1854
ᡔ
Todo Tsa
|
1855
ᡕ
Todo Ya
|
1856
ᡖ
Todo Wa
|
1857
ᡗ
Todo Ka
|
1858
ᡘ
Todo Gaa
|
1859
ᡙ
Todo Haa
|
185A
ᡚ
Todo Jia
|
185B
ᡛ
Todo Nia
|
185C
ᡜ
Todo Dza
|
185D
ᡝ
Sibe E
|
185E
ᡞ
Sibe I
|
185F
ᡟ
Sibe Iy
|
1860
ᡠ
Sibe Ue
|
1861
ᡡ
Sibe U
|
1862
ᡢ
Sibe Ang
|
1863
ᡣ
Sibe Ka
|
1864
ᡤ
Sibe Ga
|
1865
ᡥ
Sibe Ha
|
1866
ᡦ
Sibe Pa
|
1867
ᡧ
Sibe Sha
|
1868
ᡨ
Sibe Ta
|
1869
ᡩ
Sibe Da
|
186A
ᡪ
Sibe Ja
|
186B
ᡫ
Sibe Fa
|
186C
ᡬ
Sibe Gaa
|
186D
ᡭ
Sibe Haa
|
186E
ᡮ
Sibe Tsa
|
186F
ᡯ
Sibe Za
|
1870
ᡰ
Sibe Raa
|
1871
ᡱ
Sibe Cha
|
1872
ᡲ
Sibe Zha
|
1873
ᡳ
Manchu I
|
1874
ᡴ
Manchu Ka
|
1875
ᡵ
Manchu Ra
|
1876
ᡶ
Manchu Fa
|
1877
ᡷ
Manchu Zha
|
||||||||
1880
ᢀ
Ali Gali Anusvara One
|
1881
ᢁ
Ali Gali Visarga One
|
1882
ᢂ
Ali Gali Damaru
|
1883
ᢃ
Ali Gali Ubadama
|
1884
ᢄ
Ali Gali Inverted Ubadama
|
1885
ᢅ
Ali Gali Baluda
|
1886
ᢆ
Ali Gali Three Baluda
|
1887
ᢇ
Ali Gali A
|
1888
ᢈ
Ali Gali I
|
1889
ᢉ
Ali Gali Ka
|
188A
ᢊ
Ali Gali Nga
|
188B
ᢋ
Ali Gali Ca
|
188C
ᢌ
Ali Gali Tta
|
188D
ᢍ
Ali Gali Ttha
|
188E
ᢎ
Ali Gali Dda
|
188F
ᢏ
Ali Gali Nna
|
1890
ᢐ
Ali Gali Ta
|
1891
ᢑ
Ali Gali Da
|
1892
ᢒ
Ali Gali Pa
|
1893
ᢓ
Ali Gali Pha
|
1894
ᢔ
Ali Gali Ssa
|
1895
ᢕ
Ali Gali Zha
|
1896
ᢖ
Ali Gali Za
|
1897
ᢗ
Ali Gali Ah
|
1898
ᢘ
Todo Ali Gali Ta
|
1899
ᢙ
Todo Ali Gali Zha
|
189A
ᢚ
Manchu Ali Gali Gha
|
189B
ᢛ
Manchu Ali Gali Nga
|
189C
ᢜ
Manchu Ali Gali Ca
|
189D
ᢝ
Manchu Ali Gali Jha
|
189E
ᢞ
Manchu Ali Gali Tta
|
189F
ᢟ
Manchu Ali Gali Ddha
|
18A0
ᢠ
Manchu Ali Gali Ta
|
18A1
ᢡ
Manchu Ali Gali Dha
|
18A2
ᢢ
Manchu Ali Gali Ssa
|
18A3
ᢣ
Manchu Ali Gali Cya
|
18A4
ᢤ
Manchu Ali Gali Zha
|
18A5
ᢥ
Manchu Ali Gali Za
|
18A6
ᢦ
Ali Gali Half U
|
18A7
ᢧ
Ali Gali Half Ya
|
18A8
ᢨ
Manchu Ali Gali Bha
|
18A9
ᢩ
Ali Gali Dagalga
|
18AA
ᢪ
Manchu Ali Gali Lha
|
Жишээ
Бичмэл | Дармал | Эхний үгийн үсгийн задаргаа | |||||||||||||||||||||
|
No comments:
Post a Comment